Lato to ulubiona pora roku wielu rodziców i dzieci. Ciepłe i długie dni sprzyjają przebywaniu na świeżym powietrzu, a także spacerom oraz podróżom. Letnie aktywności na świeżym powietrzu to jednak nie tylko dobra zabawa, ale i zagrożenia. Tym największym jest przegrzanie organizmu dziecka. Prowadzi ono do niebezpiecznych konsekwencji dla zdrowia, a nawet życia. Dla rodziców kluczowe jest więc posiadanie wiedzy, jakie są objawy przegrzania u niemowlaka, a także jak zapobiegać hipertermii. Te i więcej informacji znajdziesz w naszym poradniku – zapraszamy!
Czym jest przegrzanie dziecka?
Przegrzanie niemowlaka to inaczej hipertermia. Jest ona wynikiem narażenia organizmu na działanie wysokich temperatur. W ich wyniku ciepło kumuluje się i podnosi temperaturę ciała, a efektem jest utrata naturalnej zdolności chłodzenia, czyli pocenia się. Z racji tego, że maluszki przez pierwsze miesiące życia nie mają zdolności regulowania temperatury ciała do przegrzania noworodka i niemowlaka może dojść bardzo łatwo.
Jakie są przyczyny przegrzania dziecka?
Najczęstsza przyczyna przegrzania niemowlaka to narażenie go na działanie zbyt wysokich temperatur. Co ważne, z tego powodu do hipertermii może dość zarówno w domu, jak i na zewnątrz. Niebezpieczne jest więc i długie przebywanie na słońcu i spanie lub zabawa w pomieszczeniach, gdzie panuje za wysoka temperatura. Inna częsta przyczyna to zbyt ciepłe ubieranie malucha lub za gorące kąpiele.
Jakie są objawy przegrzania dziecka?
Objawy przegrzania niemowlaka bardzo łatwo pomylić z rozdrażnieniem czy sennością. To, dlatego jako rodzic musisz być niezwykle czujny, szczególnie latem. Musisz wiedzieć, że przegrzanie dziecka następuje etapami. Na początku daje ono delikatne symptomy, wychwycenie ich i przeciwdziałanie jest kluczowe. Jakie są więc objawy przegrzania organizmu u dziecka?
- senność i zmęczenie
- rozdrażnienie
- płaczliwość
- niechęć do zabawy
- potówki
- zaczerwieniona skóra twarzy.
Zauważając te symptomy, koniecznie sprawdź, jaka jest temperatura ciała maluszka. Pamiętaj, że nie potrzebujesz do tego termometru, wystarczy, że przyłożysz rękę do skóry na karku i plecach – temperatury nie powinno się natomiast sprawdzać, dotykając rączek i nóżek, te zwykle są zimniejsze i wcale nie oznacza to wychłodzenia. Jeśli skóra na karku okaże się gorąca, rozgrzana i mokra to znak, że niemowlakowi jest za ciepło i pojawiają się pierwsze objawy przegrzania u dziecka. W takich sytuacjach konieczne jest szybkie schłodzenie, czyli rozebranie i przebranie, odkrycie oraz zapewnienie dostępu do zimnego powietrza. Brak działania może spowodować, że obawy zaostrzą się i dojdzie do udaru. Jego podejrzenie zachodzi, kiedy występuje:
- wysoka temperatura ciała – nawet powyżej 40 stopni Celsjusza
- szybszy oddech
- brak pocenia się
- podwyższone tętno
- wysuszona skóra
- rozdrażnienie i płaczliwość (dziecko może odczuwać ból głowy)
- wymioty.
Jakie są skutki przegrzania dziecka?
Specjaliści zaznaczają, że przegrzewanie dziecka jest znacznie poważniejsze w skutkach niż wychłodzenie. Pierwszą z konsekwencji, która się pojawia, jest upośledzenie odporności organizmu i narażenie dziecka na częste choroby. Wynika to z zaburzenia funkcji termoregulacji. Poważniejszy skutek przegrzania dziecka to m.in. odwodnienie, udar cieplny, uszkodzenie mózgu i innych narządów wewnętrznych, a w skrajnych przypadkach nawet śmierć.
Przegrzanie dziecka: co robić?
Rolą rodziców jest niedopuszczenie do przegrzania dziecka, jeśli jednak to się przydarzy, należy działać natychmiast. Podstawą jest obniżenie ciepłoty ciała, np. przenosząc malucha w chłodne i zacienione miejsce, podając mu wodę, zdejmując ubranka czy obniżając temperaturę w pomieszczeniu. Zalecane jest również chłodzenie ciała poprzez skrapianie go letnią wodą, owiewanie chłodnym powietrzem lub stosowanie chłodnych kompresów (najlepiej kłaść je pod pachami, w pachwinach i na szyi. W przypadku niemowląt i noworodków warto też skonsultować się z lekarzem.
Jak uniknąć przegrzania noworodka i niemowlaka?
Małe dzieci nie są w stanie samodzielnie reagować na zmieniającą się temperaturę, to dlatego dorośli muszą zadbać o ich komfort cieplny. W codziennej opiece powinni oni jednak zachować zdrowy rozsądek i nie popadać w nadmierną nadopiekuńczość, która często prowadzi do przegrzewania dziecka. Mitem jest, że maluch potrzebuje bardzo wysokich temperatur, aby nie zmarznąć.
Sposoby na uniknięcie przegrzania noworodka i niemowlaka
Hipertermia najczęściej kojarzona jest z nadmierną ekspozycją na słońce, musisz jednak wiedzieć, że również często pojawia się przegrzanie dziecka w domu. Dzieje się tak, jeśli pomieszczenie, w którym ono śpi, jest zbytnio nagrzane. Najlepiej, więc gdy termometr wskazuje maksymalnie 21-22ºC, a nocą nawet mniej – 19-20ºC, natomiast wilgotność wynosi 40-60%. Ciepły chów obecnie uważa się za relikt dawnych czasów, dlatego maluch, zamiast grubych kołder powinien być przykrywany delikatnymi i przewiewnymi kocykami bawełnianymi, bambusowymi lub z wełny merino. Te materiały posiadają właściwości termoregulacyjne i oddychające, a dodatkowo są przyjazne skórze malucha. Kocyki z wełny merino i innych naturalnych tkanin stosować możesz zarówno w łóżeczku, jak i wózku czy kołysce. Najmłodsze maluchy spać powinny natomiast w śpiworkach, które są zalecane do 1. roku życia.
W domu do hipotermii dojść może nie tylko podczas snu, ale także i kąpieli. Gorączka u dziecka z przegrzania wywoływana jest zbyt gorącą wodą, dlatego też przed wsadzeniem do niej malucha warto sięgnąć po akcesoria do kąpieli takie jak termometry.
Równie ważne są też ubranka niemowlęce. Aby uniknąć przegrzewania dziecka, z jego szafy powinna zniknąć odzież z syntetycznych tkanin. Zastąpić powinna je bawełna. Body, śpiochy czy pajacyki z tego materiału nie tylko pozwalają skórze oddychać, ale i też nie będą zbytnio obciskać ciała. W przypadku najmłodszych ważna jest też ilość warstw ubranek. Maluchom, które jeszcze nie chodzą, należy zakładać o jedną warstwę ubrań więcej, niż mają rodzice, chodzącym – o jedną warstwę mniej. Latem podstawę stroju powinno stanowić nakrycie głowy oraz okulary słoneczne. Zaleca się także, aby unikać spacerowania z dziećmi między godziną 11 a 15, kiedy to słońce świeci najmocniej. W pozostałe godziny warto zabierać na spacer wózek z antypotną wkładką i budką lub parasolką przeciwsłoneczną, natomiast absolutnie zabronione jest zakrywanie wózka pieluchą. Konieczne jest też regularne nawadnianie organizmu i przebywanie w cieniu.
Na koniec warto pamiętać, że gorączka z przegrzania u dziecka może pojawiać się też w podróży. Chcąc tego uniknąć, postaw na antypotną mate do fotelika samochodowego oraz specjalny kocyk z wycięciem na pasy. Dzięki niemu maluch nie będzie musiał podróżować w grubych okryciach wierzchnich, a nadal będzie mu ciepło. Pilnuj też regularnego wietrzenia samochodu i włączaj klimatyzację, a przede wszystkim pod żadnym pozorem nie zostawiaj malca samego w pojeździe.